Bất chấp những tranh cãi xung quanh “văn hóa làm việc 996”, hơn một nửa thế hệ trẻ Trung Quốc thừa nhận họ vẫn sẽ chấp nhận – với mức giá phù hợp. Rất nhiều chuyên gia về nhân sự và tâm lý trên thế giới tỏ ra quan ngại về tình trạng này.
Vậy văn hoá làm việc 996 là gì? Tại sao văn hoá làm việc này lại nhận về nhiều chỉ trích như vậy? Hãy cùng Chúng tôi tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!
Văn hoá làm việc 996 là gì?
Đầu tiên, văn hoá làm việc 996 là gì? Từng được các tỷ phú công nghệ như Jack Ma và Richard Liu, người sáng lập Alibaba, tán thành, 996 là văn hoá làm việc 12 giờ mỗi ngày, từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, sáu ngày một tuần, 72 giờ mỗi tuần.
Các công ty đôi khi trả những khoản tiền thưởng khổng lồ cho một số nhân viên, khuyến khích họ làm thêm giờ hoặc hoàn trả tiền taxi cho những nhân viên làm việc đến tận đêm khuya. Tuy nhiên, văn hóa làm việc căng thẳng đã gặp phải nhiều lời chỉ trích từ dư luận. Vào tháng 3 năm 2019, một cuộc biểu tình chống 996 đã được phát động thông qua GitHub.
Kho lưu trữ ban đầu được tạo ra với mục đích liệt kê các công ty sử dụng hệ thống giờ làm việc 996, nhưng nó nhanh chóng phát triển thành một phong trào, Giấy phép Chống 996, cấm các công ty sử dụng hệ thống 996 sử dụng mã nguồn mở trên GitHub. Theo Luật Lao động của Trung Quốc, nhân viên được phép kéo dài thời gian làm việc thêm tối đa 3 giờ vì những lý do đặc biệt, nhưng nhân viên không được làm thêm quá 36 giờ trong một tháng.
Đọc thêm: Cách Xác Định Môi Trường Làm Việc Phù Hợp
Mối liên hệ của 996 với tình hình xã hội Trung Quốc
Tỷ lệ sinh của Trung Quốc tiếp tục đi xuống trong những năm gần đây. Theo nhiều cuộc khảo sát, những người trẻ tuổi bày tỏ rằng việc luôn phải làm thêm giờ khiến họ không còn thời gian để yêu, kết hôn hay sinh con. Không có cuộc sống bên ngoài công việc. Tất cả những gì họ còn lại là thiếu ngủ.
Hiệp hội Lao động Trung Quốc cho biết văn hoá làm việc 996 tạo ra mối quan ngại lớn đối với mục tiêu thúc đẩy thịnh vượng chung của Trung Quốc thông qua việc bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản của người lao động. Nó đi ngược lại kỳ vọng của xã hội về những gì một doanh nghiệp có trách nhiệm nên làm và không được trở thành chuẩn mực. Trong trường hợp cực đoan, rất nhiều người đã chết vì làm việc quá sức.
Sự khắc nghiệt của văn hoá làm việc 996
Vào tháng 1 năm ngoái, trong một video được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội Trung Quốc, tài xế giao hàng 45 tuổi Liu Jin đã đổ xăng và tự thiêu bên ngoài một trạm phân phối cho Eleme ở phía đông thành phố Thái Châu, hét lên rằng anh ta muốn đã quá kiệt sức vì kiếm tiền. Trong một vụ việc tương tự, một tài xế giao hàng 43 tuổi đã ngã quỵ khi đang làm việc và chết khi đang giao đồ ăn cho Eleme.
Vào tháng 12 năm 2020, một nhân viên 22 tuổi họ Zhang của gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc Pinduoduo đã gục ngã khi đang đi bộ về nhà cùng đồng nghiệp vào khoảng 1h30 sáng. Cô ấy được ghi nhận đã chết sáu giờ sau đó. Các công ty tại Trung Quốc lại gây xôn xao vào tháng 1 năm ngoái sau khi một nhân viên khác, họ Tan, chết do tự tử sau khi nghỉ việc ở công ty và trở về quê hương. Anh ấy đã làm việc với công ty được khoảng sáu tháng.
Giới văn phòng nghĩ gì về văn hoá làm việc 996?
Nhiều người ở Trung Quốc đã lên tiếng phản đối văn hóa làm việc 996 trong một thời gian dài. Vào năm 2019, một chiến dịch trực tuyến đã được triển khai nhằm nâng cao nhận thức về vấn đề này và cố gắng giảm áp lực cho nhân viên. Tòa án tối cao của Trung Quốc đã gọi “996” là bất hợp pháp trong một phán quyết mang tính bước ngoặt vào tháng 8 năm nay. Tòa án nhận xét rằng “tuân thủ hệ thống giờ làm việc quốc gia là nghĩa vụ pháp lý của người sử dụng lao động” và nói rằng người lao động xứng đáng được “nghỉ ngơi”.
Các cuộc biểu tình đã gia tăng sau cuộc đàn áp của chính phủ đối với các công ty công nghệ như Alibaba, nơi đã phơi bày văn hóa làm việc mài mòn mà nhân viên phải tuân theo. Thật thú vị, vào tháng 4 năm 2019, Giám đốc điều hành Alibaba Jack Ma đã bảo vệ văn hóa làm việc quá sức, gọi đó là một “phước lành”. Vào thời điểm đó, ông đã viết rằng nền kinh tế Trung Quốc “rất có thể sẽ mất đi sức sống và động lực” nếu không có hệ thống này.
Quan điểm của ông được ủng hộ bởi Richard Liu, giám đốc công ty thương mại điện tử Trung Quốc JD.com, người đã gọi những người phản đối “996” là “những kẻ lười biếng” vào tháng Tư năm ngoái. Mặc dù một số công ty – bao gồm ByteDance, chủ sở hữu của nền tảng chia sẻ video TikTok – đã cắt giảm thời gian làm thêm vào cuối tuần bắt buộc, nhưng vấn đề này vẫn là vấn đề lớn đối với hầu hết nhân viên công nghệ của Trung Quốc. Đồng thời, nhân viên của các ngành khác như bất động sản và tài chính cũng tham gia kêu gọi thay đổi văn hóa “996”.
Đọc thêm: 8 Tips Lấy lại Cân Bằng Trong Công Việc Và Cuộc Sống
Tương lai nào cho văn hoá làm việc 996?
Đáp lại vụ Pinduoduo vào năm 2021, tòa án tối cao và Bộ lao động Trung Quốc đã tuyên bố rằng lịch làm việc 996 là hoàn toàn bất hợp pháp. Kể từ đó đã có ít nhất hàng chục vụ kiện về bóc lột sức lao động và người lao động luôn thắng. Luật lao động của Trung Quốc đã cấm làm thêm giờ quá mức từ lâu trước khi 996 trở thành một thuật ngữ. Nhưng nó không thực sự được thi hành nhiều.
Vào tháng 3 năm 2022, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra một sáng kiến chưa từng có nhằm hạn chế văn hóa làm việc 996. Bộ an sinh xã hội Bắc Kinh bắt đầu cuộc điều tra để kiểm tra việc tuân thủ luật lao động dự kiến kéo dài 2 tháng. Họ đang kiểm tra xem nhân viên có nhận được quyền của họ về số giờ và thời gian nghỉ phép hợp lý hay không. Các tỉnh như Sơn Đông, An Huy, Hà Nam, Quảng Tây, Thanh Hải, Hồ Nam, Hồ Bắc cũng làm theo. Các công ty công nghệ là trung tâm của cuộc điều tra này. Chính quyền địa phương cũng đã tuyên bố rằng các hình phạt nghiêm khắc sẽ được đưa ra cho những người vi phạm.
Kết luận
Vậy là Chúng tôi đã cùng bạn tìm hiểu tất tần tật về văn hoá làm việc 996 tại Trung Quốc. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn cảnh về một trong những văn hoá làm việc đi ngược với các giá trị cơ bản của người lao động. Nếu có hứng thú với các nội dung tương tự, hãy cùng đón đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác đến từ Chúng tôi nhé!
Vietnamese 
English